Vervangen van loopwerken en lasers

[Route 66]

Edit Mod: Dit is, op verzoek, afgesplitst van viewtopic.php?p=59648#59648

Ik wil hier als mijn bijdrage de uitleg van een paar begrippen op een rijtje zetten.

Bij lasers spreekt men niet van een X aantal jaren gebruikt maar van bedrijfsuren.
Deze zijn doorgaans door de leverancier van de betreffende laser gegarandeerd voor b.v. minimaal 5000 bu.

Dat lijkt op het eerste gezicht eenvoudig maar er schuilt een addertje onder het gras!
Bij het afspelen van muziek mag de eenmalig ingelezen datastroom een zekere hoeveelheid fouten bevatten.
De aanwezige fouten worden vervolgens door middel van verschillende rekenkundige methoden zo goed mogelijk gecorrigeerd.
Bij navigatiedata gaat dat echter totaal anders; deze worden in blokken ingelezen en op hun juistheid ofwel geldigheid getest.
Ieder blok dat als fout of ongeldig is aangemerkt, wordt tot zeven keer toe opnieuw ingelezen en deze worden dan met elkaar vergeleken.
Daaruit kan in de meeste gevalen uiteindelijk een juist en bruikbaar blok samengesteld worden.

En dit is het addertje: Iedere keer dat dit gebeurd maakt de laser feitelijk "overuren" oftewel verbruikt bedrijfsuren.
En het gebeurd gegarandeerd, soms weinig, soms vaak, afhankelijk van omstandigheden zoals vervuiling, verstoring door schokken enz.
Ook zelfgebrande kopieen – nog even los van de wettelijke gevolgen – leveren doorgaans dit zelfde probleem op en verslijten de laser.

Dan het thema vervanging van de laser: Vroeger konden – en moesten! – de destijds gebruikte lasers mechanisch gejusteerd worden.
Dat bestaat heden ten dage gelukkig niet meer; moderne lasers worden door middel van softwareprogrammering afgeregeld.
Bij dat afregelen gaat om drie belangrijke kenmerken: Laserpower (= stroom), focusering en het instroombereik in de datastroom.
Meer laserpower heft een betere uitlezing tot gevolg maar met minder bedrijfsuren, dat laatste geldt ook voor een slechte focusering of instroomproblemen.

Het afregelen gebeurt met een speciale kalibratie-CD waar de verschillende benodigde meetsignalen op staan.
De door de laser ingelezen data van deze signalen worden naar een computer gestuurd die ze door middel van speciale software op hun optimale waarde instelt.
Voor alle duidelijkheid, dat wil dus zeggen dat zelf een laser vervangen zonder deze afregeling voor het afspelen van muziek mischien nog goed genoeg is maar voor navigatie op geen stukken na!

Bij Blaupunkt is er één uitzondering op deze regel: Het complete loopwerk van een DX-R52 is al afgeregeld.

[JW]

Bedankt voor de moeite die je je getroost hebt dit hier zo neer te pennen.
Interessant te lezen, en een bevestiging van wat al eerder door onder andere Gerritje en mijzelf geschreven is: een laser slijt sneller naarmate hij meer gebruikt moet worden. Dat kan vele oorzaken hebben, van stof/vuil op de lens tot slechte leesbaarheid van de CD/DVD. En dat laatste kan ook nadrukkelijk een gevolg zijn van het gebruiken van een kopie

Een vraagje: hoe regelt de unit de laserstroom? Is dit een vast ingestelde waarde of kan die stroom ook nog afhankelijk zijn van de "vraag", oftewel, als het moeilijker wordt om te lezen, wordt die stroom dan opgevoerd?
Op een duits forum wordt dit ontkend, maar ik heb zo m'n twijfel of dat wel juist is.

Groet,
JW

PS Ik vind dit een zeer belangrijke posting. Mijn voorstel is dan ook om 'm af te splitsen en op een andere plek neer te zetten, bijvoorbeeld bij T&T. Of 'm te dupliceren, als uitzondering op de regel dat er geen dubbelposting gedaan mag worden
Wellicht ná beantwoording van m'n vraag, dan kan dat in één keer gedaan worden

[Gerritje - In Memoriam †]

Een vraagje: hoe regelt de unit de laserstroom? Is dit een vast ingestelde waarde of kan die stroom ook nog afhankelijk zijn van de "vraag", oftewel, als het moeilijker wordt om te lezen, wordt die stroom dan opgevoerd?
Op een duits forum wordt dit ontkend, maar ik heb zo m'n twijfel of dat wel juist is.

Hoewel ik niet durf te stellen dat dit in alle gevallen kan, maar bij diverse cd-spelers heb ik in het verleden gewoon even het presetje naast de laser iets opgedraaid om het regelmatige overspringen te verminderen. Een trucje dat de laserstroom wijzigt dat diverse reparatiewerkplaatsen ook uithalen, zij het met iets meer kennis of kunde

[JW]

Zó kan het, maar de vraag is: regelt de lasereenheid dit zelf ook bij als er leesproblemen zijn?

Groet,
JW

[Gerritje - In Memoriam †]

Is dit dan wat je graag wilde weten?

http://www.engineering-online.nl/?subj=laser

3 Monitordiode
Een laser diode zendt geen gebundelde straal uit, maar een straal met een hoek van 50°. Een laserdiode heeft geen twee maar drie aansluitingen, dit komt omdat er naast de eigenlijke laserdiode er ook nog een fotodiode in de behuizing zit.
De fotodiode noemt met ook wel een monitordiode. Een monitordiode is nodig om te zorgen dat het laserlicht een constante sterkte heeft. Het laser-proces is afhankelijk van de stroom Id, die erg afhankelijk is van de temperatuur. Als er een lagere stroom dan Id door de diode gaat dan gaat de diode als een gewone led werken en zie je alleen een licht rood schijnsel. De laserstroom in ongeveer gelijk aan 50-80 mA en de stuurschakeling die zorgt dat de diode een constante stroom krijgt moet zorgen dat de diodestroom groter is dan de laserstroom Id. Maar deze mag ook weer niet te groot worden.
Het vermogen in de diode stijgt namelijk heel snel bij een stroom die hoger is dan Id. Bij een hele kleine stroomstijging wordt het vermogen vertienvoudigd en dan kan de diode kapot gaan. Daarom is het nodig dat de stroom die door de laser diode word gestuurd uit een tegen gekoppelde stroombron word gehaald. Dit tegen gekoppelde systeem wordt gestuurd door de monitordiode. Deze diode vangt een deel van de uitgezonden straling op.
De grootte van het uitgangssignaal van deze diode is een maat voor de uitgezonden energie van de laserdiode.
Op het moment dat de diode overgaat van led naar laser bedrijf, stijgt het uitgangssignaal van de diode. Op deze manier kan de laserstroom zo geregeld worden dat de diode bij alle temperaturen net boven de kritische lasergrens wordt ingesteld en zo een constante intensiteit heeft.

[JW]

Bedankt, zo'n soort verhaal had ik nog niet gevonden.

Daaruit begrijp ik dat er, afhankelijk van de reflectie wel een correctie van de laser stroom plaats vindt, binnen zekere marges. Maar wellicht zal 'ie dan altijd naar de bovenkant opgeregeld worden als de refelectie verminderd is, en dus: extra slijtage
Lees jij het ook zó?

Groet,
JW

[Gerritje - In Memoriam †]

Ik niet. Het lijkt mij op een instelling die niet verder wordt gecompenseerd.

[JW]

Grappig, ik lees uit die tekst
Daarom is het nodig dat de stroom die door de laser diode word gestuurd uit een tegen gekoppelde stroombron word gehaald. Dit tegen gekoppelde systeem wordt gestuurd door de monitordiode. Deze diode vangt een deel van de uitgezonden straling op.
De grootte van het uitgangssignaal van deze diode is een maat voor de uitgezonden energie van de laserdiode.
Op het moment dat de diode overgaat van led naar laser bedrijf, stijgt het uitgangssignaal van de diode. Op deze manier kan de laserstroom zo geregeld worden dat de diode bij alle temperaturen net boven de kritische lasergrens wordt ingesteld en zo een constante intensiteit heeft.
zó dat er wel een regeling zit om die stroom aan te passen. Maar of daar dan de reflectie in meegenomen wordt, dat kan ik daaruit inderdaad niet afleiden.

Groet,
JW

[Gerritje - In Memoriam †]

Ik pas. Misschien dat Route66 ons wil bijlichten

[JW]

Ik pas. Misschien dat Route66 ons wil bijlichten

....met een goed afgesteld laserlampje

Groet,
JW

[Route 66]

Er wordt hier zowaar een beroep op mij gedaan! Welnu, ik kan het welLICHT in ieder geval proberen.
Om te beginnen is het goed te weten dat er verschillende lasersystemen bestaan.
De verschillen zitten voornamelijk in de manier waarop het gereflecteerde licht in signaal wordt omgezet en in het tracking principe.
Het basisprincipe is echter bij alle systemen in grote lijnen hetzelfde en verloopt volgens dezelfde stappen:

1. De CD wordt in het loopwerk op de spindleschotel gepositioneerd en deze begint te draaien.

2. De laserstroom wordt ingeschakeld en het laserlicht weerkaatst terug van de CD in de laserunit.

3. D.m.v. een prisma komt een klein gedeelte (ca. 2 - 5 %) van het gereflecteerde licht op de monitordiode.
Deze informatie wordt gebruikt om de laserstroom constant op de gewenste waarde te houden. (zie ook 5.)
Als de monitordiode te weinig laserlicht detecteert wordt de laserstroom weer uitgeschakeld: CD-ERROR

4. Het overgrote deel van het gereflecteerde licht komt terecht op de diode matrix.
(Meestal 6 diodes: 4 voor focusering en signaal en 2 voor tracking; bij kwadratuurdetectie slechts 4 diodes)

5. Nu komt het focusseersysteem in actie en wordt zodanig geregeld dat de reflectie maximaal is en blijft.
Een niet-gemoduleerde test CD heeft een maximale reflectie die als 100% wordt aangenomen.
Modulatie met een signaal verlaagt dit tot 60 - 80 % (CD) 50 - 70 % (CD-R) 40 - 60 % (CD-RW)
Deze waarden worden uiteraard alleen gehaald als de CD niet ernstig vervuild of gekrast is!

6. Het trackingsysteem zorgt er voor dat snel in de datastroom wordt ingevoegd, met name bij sprongen.
Daarna moet de te lezen track natuurlijk zo stabiel mogelijk worden gevolgd.

7. De datastroom wordt gedemoduleerd en d.m.v een timingcode wordt de spindlemotor op het gewenste toerental gebracht.
De in het signaal verpakte data wordt omgezet in het gewenste signaal: muziek, MP3 of navigatie data.

Dat is dan - in een notedop - de werking van een lasersysteem.
Het kan nog véél uitgebreider maar dan wordt het een boek in plaats van een posting!

[Gerritje - In Memoriam †]

Bedankt voor deze zeer heldere uiteenzetting. Het werpt inderdaad enig licht op de werking en legt keurig, maar nu stapsgewijs, uit wat bijv ook in de door mij aangehaalde link werd gesteld. Maar nu door één van onze "eigen" mensen.

Mag ik nu concluderen dat de stroom door de laser constant wordt gehouden?

[Higgy]

@route 66: er zijn toch sinds het begin van het cd-gebeuren twee systemen: dat van Philips met een rechte hoek tov het disc-oppervlak (en dus bijna geen leesfouten door de hoek) en dat van Sony c.s. dat met een prisma werkt (en dus een schuine invalshoek en derhalve een noodzakelijk hogere foutcorrectie)?

[Route 66]

Mag ik nu concluderen dat de stroom door de laser constant wordt gehouden?

Tsja, dat komt ervan als je midden in de nacht - nou ja, om 1 uur 's nachts - nog zit te typen!
Er is een lelijk foutje in mijn beschrijving geslopen: de monitordiode ontvangt zijn portie laserlicht direct van de laserdiode!
Daarmee is het systeem dus geheel onafhankelijk van de reflectiewaarde en de laserstroom is nagenoeg constant.
Slijtage van de laser evenals temperatuurinvloeden worden op die manier gecompenseerd, tot het uiteindelijk niet meer gaat.
Dit punt in de levensloop van een laser kondigt zich meestal aan door een korte periode van steeds slechter tot helemaal niet meer lezen.

[JW]

Het zij je vergeven
Bedankt voor je zeer uitvoerige verhaal, ik heb er weer een boel van geleerd, en naar ik denk velen met mij.

En zoals ik al eerder schreef, het geeft ook, goed onderbouwd een bevestiging van de vaak geuite stellingname dat het gebruik van kopiën wel degelijk kan leiden tot versnelde slijtage van de laser

Groet,
JW

PS Voorstel aan de mods: dit gedeelte van het draadje afsplitsen en er een apart topic van maken in een andere rubriek. Wat mij betreft bij T&T.

[Route 66]

@route 66: er zijn toch sinds het begin van het cd-gebeuren twee systemen: dat van Philips met een rechte hoek tov het disc-oppervlak (en dus bijna geen leesfouten door de hoek) en dat van Sony c.s. dat met een prisma werkt (en dus een schuine invalshoek en derhalve een noodzakelijk hogere foutcorrectie)?

Nou, feitelijk klopt dat, maar aan de andere kant klopt het ook weer niet!

Het allereerste model van Philips had een rechte laserstraal en daardoor een gigantisch grote laserunit met contragewicht. (justeren!)
De laser werd langs het CD oppervlak geleid met een radiale arm, ongeveer zoals bij een platenspeler.
Dit systeem, hoewel technisch best wel goed, heeft het met name door zijn complexiteit niet lang uitgehouden.

Philips, mogelijk wijzer geworden als gevolg van het debâcle van Video 2000 versus VHS, besloot in 1979 tot een samenwerkingsverband met Sony en - vanaf 1982 - Hitachi, hetgeen onder meer resulteerde in de publicatie van het befaamde "Red Book" waarin de algemeen aanvaarde standaard voor CD's minitueus is beschreven.

Kijk voor verdere informatie bijvoorbeeld ook eens hier: http://nl.wikipedia.org/wiki/Compact_disc

[checkin]

@route66

Zeer interresant onderwerp en verhelderend uit-een gezet


Ps, misschien kan dit verhaal uitgesplits worden naar een ander topic.

[JW]

Nog een zeer interessante bijdrage viewtopic.php?p=72873#72873

Ik zet 'm even integraal hier neer:

Ik las in dit topic een bijdrage dat originele navigatie cdroms van Navteq voor de 406 zouden slijten, en na een jaar of twee langzaam onbruikbaar zouden worden

Ik werk al enige decenia als zelfstandig RTV technicus, maar van deze bewering had ik nog niet eerder gehoord. Originele CD's en CDroms worden namelijk geperst, en de reflectie ervan veranderd nauwelijks in de loop der jaren. In een heel enkel geval komt zgn cd rot voor, dit is echter heel sporadisch.

Totale onzin dus.

Wel is het zo dat cd's in auto's sneller vervuilen dan in je huiskamer, er komt na verloop van tijd een gemakkelijk verwijderbare aanslag op. Af en toe met een sopje en een zachte doek schoonmaken om de maximale reflectie te waarborgen.

Zelfgebrande CD's verouderen vaak wel. Deze worden niet geperst, maar gebrand. Hiervan loopt de reflectie vaak in de loop van de tijd terug. Vooral wanneer ze veel aan daglicht blootstaan. De reflectie van zelfgebrand spul is vele malen slechter dan van originele cd's. Het gebruik ervan in een navicomputer is sterk af te raden. Omdat de kans op fouten in de data veel groter is, met alle nadelige gevolgen vandien.

Ik heb in het verleden de RF oogkromme van een laserunit op de scoop gezet, en vergeleken tussen een originele CD en een gebrande kopie van dezelfde cd. De verschillen waren schokkend. Ik heb hiervoor een ouderwetse cd speler genomen, zonder autocorrecties op de laserpower. Had ik met de originele cd een scherpe oogkromme met een waarde van 1,2Vtt, met de kopie was:

A: een flink deel van de scherpte van de oogkromme foetsie.
B: de output teruggelopen naar 0.85Vtt.

Er was wel een duidelijk verschil in gebrande CD's. De beste kwamen tot net boven 1Vtt en waren ook redelijk scherp, de slechtste tot 0.7Vtt, en gaven al snel problemen bij de kleinste schokjes.

Om terug te komen op het topic:

De originele Navteq CDroms voor de 406 verouderen niet, en zijn van prima kwaliteit. Ik heb zelf een Europasetje s gehad van 2004/2005. Deze is nu trouwens overcompleet i.v.m. upgrading.

Heb zelf namelijk een setje van 2006 gevonden

Groet,

Nico den Haak.

Opnieuw een bevestiging dat het gebruik van kopieën in een Navi niet verstandig is.

Groet,
JW