Verklarende woordenlijst tbv Navigatie Systemen

[Archief]

• ---A---
  
  Anderhalve Din : Standaard maat met betrekking tot de afmeting van een auto radio en doorgaans toegepast in modernere auto's. Een Anderhalve Din is 180mm breed, 150mm diep (plus een beetje ten behoeve van kabels) en 75mm hoog. (Ford is één van de merken die anderhalve din gebruiken).
  
  ABS : Anti Block Systeem, een systeem welke voorkomt dat wielen bij een snelheid van boven de 5Km/h kunnen blokkeren, zodat het voertuig bestuurbaar blijft bij een sterke rem actie. In tegenstelling wat nog wel eens gedacht wordt, ABS verkort uw remweg NIET! Voor het eerst toegepast op vrachtwagens medio 1971. Dit systeem heeft per wiel een sensor, die kijkt of het wiel nog draait en hoe snel het wiel draait.
  Dit gegeven vinden sommige inbouwstations handig om een alternatief pulsesignaal van af te tappen, zonder gebruik te hoeven maken van een pulsgever.
  Behoorlijke onverstandige keuze, mocht u een aanrijding krijgen en de technische recerche zien dat hieraan 'gesleuteld' is, dan rijdt u onverzekerd rondt!!! U mag namelijk geen wijzigingen aan de rem installatie van een voertuig uitvoeren ivm de type goedkeuring van het betreffende voertuig en de bepalingen daarover in de wet.
  
  
  ---B---
  
  Blok golf signaal : Wanneer een spanning op een draad in één klap van 0 naar 5 volt (of tot 12 en soms tot 20 volt) gaat, en daarna gelijk weer naar 0 gaat, zonder tussenstappen (zie sinus signaal), spreekt men over een blok signaal. Dit is te vergelijken met een lichtschakelaar, de lamp is OF aan, OF uit, maar niets er tussen in.
  Dit signaal is het beste signaal ten behoeve van de pulse van een navigatie systeem, bij een sinus signaal krijg je doorgaans afwijkingen in de nauwkeurigheid van het systeem.
  
  
  ---C---
  
  Calibreren : Na het inbouwen van een systeem moet dit systeem nog leren waar die ergens op aarde staat, hoeveel pulsen die per seconde en per Km krijgt, etc.
  Dit totaal plaatje wordt calibreren genoemd, en doorgaans uitgevoerd door met een ingeschakeld systeem kris-kras rond te rijden. Na een tijdje heeft het systeem door dat de gyro informatie absuluut niet overeenkomt met de aanwezige digitale kaart, derhalve gaat het systeem informatie opvragen en verwerken van de satelieten. Vervolgens gaat het systeem zich concentreren op de gyro en de pulse informatie, en kijken in welke mate dit overeenkomt met de aanwezige digitale kaart en de verkregen informatie van de satelieten. Daarna gaat het systeem één en ander in perspectief zetten, doorgaans na een 20 minuten rijden al, soms iets langer.
  Vanaf het moment dat het systeem doorheeft hoe of wat, zal die nog maar één keer in de zoveel pulsen danwel één keer per bepaalde tijdseenheid informatie vergaren via de sateliet antenna om één en ander up-to-date te houden. Is sateliet informatie onverhoopt niet voorhanden (tunnels, hoogbouw etc) dan zal het systeem tevens via de gyro en road matching kijken of die nog de juiste info weergeeft. Kloppen de gyro gegevens niet meer met de kaart (bijvoorbeeld oversteek met een veerboot) dan zal die weer omgekeerd proberen via de sateliet informatie te vergaren over de juiste positie.
  
  Convertor : Signaal omzetter, niet te verwarren met een signaal omvormer. Bedoeld om bijvoorbeeld de signalen van auto merk/type A om te zetten naar een standaard volgens radio/navigatie leveranciers van merk B. Een convertor kan al bestaan uit twee identieke stekkers, waarbij bij stekker A pinnetje 1 verbonden is aan pinnetje 3 van stekker B, etc.
  Is alles één-op-één verbonden dan praten we gewoon over een verlengkabel.
  
  
  ---D---
  
  Din : Zie Anderhalve din, Din (systeem) en Dubbel din. Din heeft betrekking (in dit geval) op de afmeting van een autoradio/navigatie systeem. In werkelijkheid is DIN een norm kenmerk en staat naar ik meende voor Deutsche Industrie Norm
  
  Din (systeem) : Standaard maat met betrekking tot de afmeting van een auto radio. Een standaard radio (Din norm) is 180mm breed, 150mm diep (plus een beetje ten behoeve van kabels) en 50mm hoog. Dit is de meest voorkomende maat in personenwagens, al houden niet alle merken zich aan deze normalisatie (o.a. Volvo).
  
  Dubbel Din (systeem) : Standaard maat met betrekking tot de afmeting van een auto radio en doorgaans toegepast in modernere auto's. Een Dubbel Din is 180mm breed, 150mm diep (plus een beetje ten behoeve van kabels) en 100mm hoog. In sommige merken is de hoogte 120mm. !!!
  
  
  ---G---
  
  Gyro/Gyroscoop : Een doorgaans snel draaiend vliegwieltje in het navigatie systeem. Op de as van dit wieltje zit een sensor. Wanneer het voertuig van richting veranderd, zal dit vliegwieltje daar wat vertraagd op reageren (het wilt doorgaan in de richting waarin het draaide als het ware) en dit zal enige torsie opwekken in de as. Deze torsie wordt door de sensor gemeten, en aan de hand van deze informatie kan het systeem zien of er een bocht danwel afslag genomen wordt. Hoe sneller een gyroscoop draait, hoe meer de neiging om 'vooruit' te willen draaien en dus des te gevoeliger voor afwijkingen daarin. Deze gyroscopen zijn relatief eenvoudig qua opzet aangezien ze alleen zijdelingse bewegingen hoeven te constateren in tegenstelling tot gyroscopen in vliegtuigen, welke ook veranderingen in hoogte en versnelling/vertraging kunnen meten. Voor een goede werking is het wel van belang dat de gyroscoop relatief goed horizontaal draait, wat dan ook de reden is dat sommige systemen niet zijdelings gemonteerd mogen worden.
  Radio navigatie systemen hebben vaak een stelschroefje met een graden boog aan de zijkant, omdat niet iedere auto in een volledige horizontale montage van de radio(-navigatie) voorziet met betrekking tot de bouw van het dashboard. Een voorbeeld hiervan is de Blaupunkt RNS149.
  
  
  ---I---
  
  Iso : Industrial Standarisation Organisation als ik het wel heb. De Amerikaanse tegenhanger van de DIN.....
  ISO normen worden doorgaans gevolgd door een nummer.
  
  Iso Stekker : Vanaf een bepaald bouwjaar zijn de auto fabrieken overgegaan op een standarisatie van de radio aansluitingen. Omdat de ene fabriek hiermee eerder begon dan de andere, en in de tussentijd er nog wat gesleuteld werd aan deze standaard, is het een handig doch niet zaligmakend concept. De bedoeling was om iedere radio via standaard stekkers (dat is redelijk gelukt) in iedere auto te kunnen aansluiten zonder knip- en soldeer/kroonsteentje werk. Een paar draden die in dit concept waren opgenomen zijn de pulsdraad en het achteruitrijsignaal t.b.v. de opkomende navigatiesystemen. Bij sommige wagens zit er tevens een mute en een verlichtingsdraad in. Om uiteindelijk toch te komen tot een algehele standarisatie zijn er convertor kits in de handel (onder andere te koop bij Halfords) die het mogelijk maken een willekeurige radio in een specifieke auto te bouwen zonder knip- en soldeer werk. De radio leveranciers waren het eerder eens over de standaard dan de auto fabrikanten.
  
  
  ---M---
  
  Map matching : Ander woord voor Road matching.
  
  Mute : Een draad waarover een signaal wordt gestuurd, meestal een + signaal van 12 volt maar in sommige merken een - (massa) signaal. Zodra dit signaal op de draad komt, wordt de radio qua volume gedempt, doorgaans met -20db. Deze draad wordt onder andere gebruikt bij Carkits voor telefoons alsmede voor navigatie systemen. Niet iedereen is even tevreden over de resultaten hiervan bij een navigatie systeem, soms wordt het als storend ervaren. Zodra het bericht (danwel telefoongesprek) voorbij is, valt het signaal weg en komt de radio weer op het oude volume.
  
  
  ---N---
  
  NavTech : Maker van een database voor de CD's / DVD's. Dit bedrijf stelt een database beschikbaar en een bedrijf die navigatieCD's uitgeeft gebruikt deze database. NavTech is dus een bedrijf wat de wegen in kaart brengt en deze "kaart" vervolgens aan anderen beschikbaar stelt. De website van NavTech is: http://www.navtech.nl
  
  
  ---O---
  
  Omvormer : Zie ook convertor en de uitleg over blok golf signaal en sinus signaal. Een omvormer kan van een sinus signaal een blok golf signaal maken, dit is doorgaans vrij eenvoudige electronica. Omgekeerd kan ook, echter daarvoor is meer gecompliceerde electronica nodig.
  Een omvormer gebruikt ALTIJD electronische componenten, een convertor daarintegen hoeft niet perse electronische componenten te gebruiken.
  
  
  ---P---
  
  Pulse : Dit is een signaal op een kabel, die aangeeft of het voertuig aan het rijden is (en zo ja, met welke snelheid (hoeveelheid pulsen per seconde)) of stil staat. Dit is een absoluut noodzakelijk signaal voor vast ingebouwde navigatie systemen, daar deze niet continue gebruik maken van de sateliet antenna. Navigatie systemen vanaf de eerste generatie zijn reeds in staat om zelf te 'leren' hoeveel pulsen er gegeven worden per afgelegde kilometer.
  
  Pulsdraad : Draad waarover het voertuig waarin een navigatie systeem is ingebouwd de informatie over snelheid doorgeeft aan het navigatie systeem. Dit gaat middels blok golf signalen danwel sinus signalen. afhankelijk van merk voertuig en zelfs daarin nog in welk type.
  
  Pulsgever : Sensor die doorgaans op een as danwel cardanas wordt gemonteerd om zo te voldoen aan de eis van een navigatiesysteem om info te ontvangen over de snelheid van het voertuig, meestal ter vervanging van een niet aanwezige pulsdraad danwel wanneer het systeem niet zonder (mogelijke) storingen op een bestaande pulsdraad kan worden aangesloten.
  
  
  ---R---
  
  Road matching : Een vast ingebouwd navigatie systeem maakt geen continue gebruik van zijn antenna. Met behulp van een reeds bekende basis positie en de gyroscoop kan die aan de hand van de aanwezige digitale kaart 'aanvoelen' waar de auto rijdt door de bewegingen van de auto (gyro) te vergelijken met de bochten in de weg volgens de kaart.
  
  
  ---S---
  
  Sinus signaal : Hierbij gaat het signaal van 0 volt naar 1 volt, dan naar 2 volt, dan naar 3 volt, etc. Dit is te vergelijken met een lichtdimmer, waarbij de felheid van de lamp langzaamaan tot maximaal wordt opgevoerd en daarna weer naar beneden gaat. Dit is een niet ideale situatie voor een navigatie systeem, welke liever een blok golf signaal heeft.
  Reden hiervoor is de nauwkeurigheid van de gebruikte chip, welke weer door temperatuur beïnvloed wordt. Zo kan de chip vinden dat wanneer het signaal hoger is dan 3 volt, er sprake is van een pulse, echter, het signaal loopt ondertussen nog op tot bijvoorbeeld 12 volt, om vervolgens in omgekeerde volgorde weer netjes af te zwakken naar 0 volt. Pas zodra de spanning beneden de (voorbeeldwijze) 3 volt komt ziet het systeem dit als een afgeronde puls. De temperatuur loopt altijd wat op in het systeem gedurende het gebruik, en dus na een tijdje is er geen sprake meer van de 3 volt als grens maar van de 2 volt (om maar iets te noemen), met als gevolg dat de pulsen 'wat langer duren' terwijl het voertuig misschien wel een hogere snelheid heeft ondertussen. Daarbij zijn de stappen van 3 volt naar 0 volt maar (bijvoorbeeld) 3 stappen, terwijl de oplopende stappen van 3 volt naar 12 volt 9 stappen zijn, dus is er geen sprake van evenredigheid. Gevolg zijn afwijkingen in de nauwkeurigheid van het systeem. Om dit probleem te ondervangen zijn er omvormers in de handel.
  Genoemde voltages zijn slechts ter voorbeeld.
  
  
  ---T---
  
  TeleAtlas : Maker van een database voor de CD's / DVD's. Dit bedrijf stelt een database beschikbaar en een bedrijf die navigatieCD's uitgeeft gebruikt deze database. TeleAtlas is dus een bedrijf wat de wegen in kaart brengt en deze "kaart" vervolgens aan anderen beschikbaar stelt. De website van TeleAtlas is: http://www.teleatlas.nl

[JW]

Een aanvulling op het ISO stekker verhaal

ISO A stekker, bedoeld voor de voeding van de radio, navigatiecomputer etc. Heeft 8 aansluitingen, die niet gestandaardiseerd zijn omdat er meerdere functies nodig kunnen zijn.
Vier aansluitingen zijn redelijk gestandaardiseerd, de A8 massa, de A6 voor de verlichting en de A4 en A7 voor de plus accu en contact. Bij sommige auto's zijn die laatste twee omgedraaid.
De overige 4 aansluitingen kunnen wisselende functies hebben, variërend van mute, antenne-motor sturing, puls-sinus, puls-blok, puls-min bij het gebruik van een extra pulsgever, achteruitrijlichten. Dat zijner dus meer dan vier, vandaar..
Bij het installeren dienen dan ook altijd zorgvuldig de gegevens van de aan te sluiten unit en de auto met elkaar vergeleken te worden. Zondigen kan hier zwaar gestraft worden

ISO B stekker, bedoeld voor de luidsprekers. Deze is wel gestandaardiseerd.

ISO C stekker met mini C1, C2, en C3. Ook hiervan wisselen de functies, C3 kan gebruikt worden voor een wisselaar, een DAB unit of voor GSM-unit, C2 voor TMC signalen of een telephone-in bij sommige systemen, en de C1 wordt wel gebruikt als pre-out.

Groet,
JW